S-si, Ansa!
W tym miesiącu utworzyłem "w ramach twórczości" coś takiego - niestety raczej nie mandaloriańskie, więc za poleceniem Mand'alora powędrowało właśnie tu Rzecz głównie dla miłośników lingwistyki science-fiction, aczkolwiek z racji swojego znaczenia historycznego warta popularyzacji.
Oto język Vril-ya, używany przez istoty opisane w powieści z 1871 r. zatytułowanej „Vril, moc nadchodzącej rasy” (później wydawanej jako „Moc nadchodzącej rasy”) autorstwa brytyjskiego pisarza barona Edwarda Bulwera-Lyttona. Powieść ta należy do grupy powieści-pionierów gatunku science fiction; opisana w niej „moc Vril”, rodzaj „potężnego eteru”, który może być wykorzystywany do niemalże dowolnych celów przez istoty rozumne, jest najprawdopodobniej pierwszym (lub jednym z pierwszych) opisów czegoś, co w uniwersum Gwiezdnych Wojen przybrało (po modyfikacjach) postać Mocy, „The Force”…
Więcej informacji nt. samej książki oraz jej niezwykle burzliwe (zwłaszcza w Niemczech przed II Wojną Światową) losy, wynikające głównie ze stanowczo zbyt dosłownego odbioru powieści: https://en.wikipedia.org/wiki/Vril
Niniejszy słownik i wyjaśnienie niektórych reguł gramatycznych został opracowany na podstawie wersji powieści opublikowanej w ramach Projektu Gutenberg:
http://www.gutenberg.org/ebooks/1951
Opracowanie i tłumaczenie polskie (C) Arakh Ha'an / Description & Polish translation (C) Arakh Ha'an
Hieroglify
/\ [„piramida”] - hieroglif w piśmiennictwie Vril-ya oznaczający Istotę Wyższą
\/ [„odwrócona piramida”] – hieroglif w piśmiennictwie Vril-ya oznaczający moc doskonałą (Vril)
A
A-Diva [a-diwa] – nieomylna i absolutna prawda
A-glauran [a-glauran] – „dobro społeczności”, najważniejsze polityczne kredo Vril-ya
An [an] – człowiek, mężczyzna
Ana [ana] – ludzie, mężczyźni
Ansa [ansa] – mnóstwo/grupa ludzi/mężczyzn
Ata [ata] – smutek, nieszczęście
Aub [aub] – wynalazek, coś stworzonego
Aur-an [auran] – zdrowie, dobre samopoczucie człowieka
A-vril [a-wril] – cywilizacja
B
Bodh [bod] – wiedza
Bodh-koom [bod-kłum] – ignorancja, dosłownie „wiedza pusta”
D
Diva [diwa] – połączone szczęście i dobro
E
Ek [ek] – walka, niesnaski, zmagania
G
Gl- [gl-] – przedrostek oznaczający zestaw lub zgrupowanie tych samych lub różnych obiektów
Glata [glata] – wspólne nieszczęście
Glaubs [glaubs] – skrócona forma Glaubsila
Glaubsila [glaubsila] – poezja, dosłownie „połączenie tworzenia i intonacji muzycznej”
Glauran [glauran] – dobro państwa, ogółu, społeczeństwa
Glek [glek] – powszechna walka
Glek-nas [glek-nas] – dosłownie „powszechne niesnaski i gnicie”, zapaść w demokracji na skutek dojścia do władzy ignorantów, prowadząca do wielu okrucieństw
Gloon [glun] – miasto, dosłownie „zgrupowanie domów”
Gy [gi] – kobieta
Gy-ei [żi-ej] – kobiety
H
Hil- [hil-] – dosłownie „o!”, przedrostek używany przed rzeczownikami w formie wołacza, wchodzący również w skład słów określających jakąś formę dalekosiężnej komunikacji – patrz Hil-ya
Hil-ya [hil-ja] - podróżować
I
Iva [iwa] – dobro
Iva-zi [iwa-zi] – wieczne dobro
K
Koom [kłum] – jaskinia, coś pustego
Koom-in [kłum-in] – otwór, dziura
Koom-posh [kłum-posz] – rząd, również panowanie największych ignorantów lub pustogłowych; dosłownie „pusta żenada”
Koom-zi [kłum-zi] – luka, pustka, próżnia
N
Na- [na-] – przedrostek oznaczający przeciwieństwo, coś przeciwstawnego do życia/radości
Nan-zi [nan-zi] – wieczne zło
Naria [naria] – grzech, zło
Narl [narl] – śmierć
Nas [nas] – korupcja, zepsucie, gnicie; ostateczna forma zła wg Vril-ya
Nax [naks] – ciemność
O
Oon [un] – dom
P
Pah [pa] – bzdety, bzdury
Pah-bodh [pa-bod] – daremna, fałszywa filozofia, również rozważania nie mające sensu merytorycznego
Poo [pu] – od; użyte jako przedrostek oznacza coś, od czego trzeba stronić
Poo-naria [pu-naria] – fałsz, kłamstwo; najgorszy rodzaj zła wg Vril-ya
Poo-pra [pu-pra] – wstręt, odraza
Poosh [pusz] – patrz Posh
Posh [posz] – słowo oznaczające pogardę, nie przetłumaczane dosłownie; analogicznie do stwierdzenia „żenada”, „żenua”, „masakra”
S
Sila [sila] – ton (w muzyce)
S-si [s-si] – monosylaba oznaczająca „witaj”
Subber [subber] – patrz Zummer
T
Too- [tu-] – przedrostek sygnalizujący dochodzenie do czegoś, ciągłe docieranie do czegoś
Too-bodh [tu-bodh] – filozofia, dosłownie "dochodzenie do wiedzy"
Tur [tur] – najwyższy urzędnik (tytuł)
V
Veed [wid] – duch nieśmiertelny
Veed-ya [wid-ja] – nieśmiertelność
Vril [wril] – wszechobecna moc
Vril-ya [wril-ja] – naród/narody cywilizowane
Y
Ya [ja] – iść; użyte jako końcówka oznacza analogię, ruch, rozwój, rozkwit
Z
Zi [zi] – zostać, odpoczywać; użyte jako końcówka oznacza coś stałego, zafiksowanego
Zi-koom [zi-kłum] – dolina
Zu- [zu-] – przedrostek oznaczający coś przyjemnego, miłego sercu
Zummer [zummer] – kochanek
Zutze [zuce] – miłość
Zuzulia [zuzulia] – rozkosz
Uwaga składniowa: słowa posiadające więcej niż trzy sylaby traktowane są w większości jako prymitywne/anachroniczne (jako, że język Vril-ya wyewoluował z formy o bardzo rozbudowanych słowach do formy o słowach mniej skomplikowanych, prostszych).
Odmiana rzeczownika An (mężczyzna/człowiek) przez przypadki:
Przypadek Liczba pojedyncza Liczba mnoga
Mianownik [kto? co?] An [an] człowiek Ana [ana] ludzie
Celownik [komu? czemu?] Ano [ano] człowiekowi Anoi [anoi] ludziom
Biernik [kogo? co?] An [an] człowieka Ananda [ananda] ludzi
Wołacz [o!] Hil-an [hil-an] człowieku! Hil-Ananda [hil-ananda] ludzie!
Niektóre tryby i czasy dla czasownika ya [iść]:
Yam [jam] – pójdę
Yiam [iam] – pójdę być może (tryb przypuszczający)
Yani-ya [jani-ja] – mam zamiar pójść; dosłownie „idę iść”
Zam-poo-yan [zam-pu-jan] – poszedłem; dosłownie „odpoczywam od pójścia”